Tuổi Trẻ Chủ Nhật, tuần thứ 2 tháng 8 có bài "Ăn Rừng, Nuôi Rừng". Đêm thứ 6, tôi ngồi đọc thấy lòng rung động và tự mình phản tỉnh.
Tác giả Nguyễn Đức Lam tạo ra một trục dọc tuyệt đẹp. Khởi đầu là trận lũ ống lịch sử tại Mồ Dề (Mù Cang Chải, Yên Bái) rồi đi qua một loạt đề mục như Ăn Rừng, Rừng Luật, Luật Rừng và Nuôi Rừng.
Ăn Rừng tức là sự tận dụng, tận thu tài nguyên rừng của dân Việt. Rừng Luật nghĩa là Luật bảo vệ và phát triển rừng (2004) cùng hơn 120 văn bản bên dưới như nghị định, quyết định, chỉ thị, thông tư. Nhưng trước một rừng luật lệ đó thì từ lâu đã có Luật Rừng, những luật tục linh thiêng quý kính rừng của các bộ tộc Tây Nguyên, Tây Bắc, Trung Bộ. Nuôi Rừng khép lại với độ dài bằng tất cả các phần trước đó. Ý chủ đạo là Nhà Nước nên trao quyền chủ rừng hợp pháp cho cộng đồng địa phương. Hoặc một cách khác là san sẻ gánh nặng quản lý rừng từ UBND ở cấp xã cho dân. Ở khía cạnh xây dựng luật lệ bảo vệ, khai thá rừng một cách bền vững, cần tham khảo các quốc gia tiên phong như Mỹ, Đức, Hàn Quốc, Brazil.
Về mặt hình ảnh, bài viết này sử dụng 3 tấm ảnh của Nguyễn Khánh. 2 nằm ở bài. 1 nằm ở trang bìa. Nuôi Rừng là tiêu điểm của số báo. Lời tòa soạn khẳng định điều ấy bằng cách trích dẫn về sự diệt chủng môi trường tự nhiên từ tác phẩm "Sụp Đổ" của Jared Diamond. Tại trang số 8, ở hàng 55, tác giả nhắc đến Nguyên Ngọc, một nhà văn nhiệt thành với văn hóa Tây Nguyên. Còn ở hàng thứ nhất, đã có một trích dẫn khác từ quyển "Luật tục Ê Đê và một nền tư pháp hòa giải" của Trương Thị Hiền.
Trong nửa năm nay, tôi đã đọc Jared Diamond cùng Nguyên Ngọc. Quyển "Các Bạn Tôi Ở Trên Ấy" giới thiệu rất nhiều trước tác liên quan đến chủ đề về rừng. Chính diễn tiến này đã xác lập một nhu cầu mới trong đời sống của tôi, nhu cầu đọc sách về rừng, nhu cầu về một dòng sách chuyên sâu về rừng xanh.
Tôi muốn cảm ơn tất cả những cái tên vừa kể. Tôi vẫn đang trên đường học hỏi. Và có lẽ, không còn kiến thức hay kỹ năng nào quan trọng hơn Nuôi Rừng.
Từ khi bắt đầu chánh thức bước chân trên con đường Tự Suy Xét, tôi đã luôn tâm niệm: Không một thế lực nào giáng họa hay ban phúc. Cũng chẳng có một quy luật bí hiểm nào an bài. Chỉ có tôi, chính tôi, nếu tiếp tục mê muội, ngu si, tham lam, vô trách nhiệm, Rừng Thiêng sẽ còn gửi đến những thông điệp tàn khốc.
Từ khi bắt đầu chánh thức bước chân trên con đường Tự Suy Xét, tôi đã luôn tâm niệm: Không một thế lực nào giáng họa hay ban phúc. Cũng chẳng có một quy luật bí hiểm nào an bài. Chỉ có tôi, chính tôi, nếu tiếp tục mê muội, ngu si, tham lam, vô trách nhiệm, Rừng Thiêng sẽ còn gửi đến những thông điệp tàn khốc.
Nhiên.
12.8.2017
*Ảnh chụp từ Tuổi Trẻ Cuối Tuần (số ra ngày 13.8.2017)
